Επιμόρφωση
Συνεχής Επιμόρφωση Οδοντιάτρων
ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΩΝ
ΓΕΝΙΚΑ:
Τα επιστημονικά δεδομένα στην οδοντιατρική επιστήμη έχουν αυξηθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια, που είναι δύσκολο ο νέος πτυχιούχος οδοντίατρος με την έναρξη της επαγγελματικής του καριέρας, να είναι απόλυτα προετοιμασμένος, ώστε να ασκεί με αξιοπιστία την οδοντιατρική.
Επίσης, ο ήδη επαγγελματίας οδοντίατρος, στερούμενος ουσιαστικά ελεύθερου χρόνου, δυσκολεύεται πολύ να παρακολουθεί τις ραγδαίες αλλαγές, τις απαραίτητες για τον εμπλουτισμό των γνώσεων του, που επισυμβαίνουν στην οδοντιατρική.
Ο μέσος πολίτης έχοντας σήμερα πολύ καλή ενημέρωση για το επίπεδο της οδοντιατρικής, αναζητά και απαιτεί ποιοτικότερη παροχή οδοντιατρικής περίθαλψης.
Οι παραπάνω λόγοι κατέστησαν αναγκαία την οργάνωση και λειτουργία, σε πολλές χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, του θεσμού της συνεχούς επιμόρφωσης των οδοντιάτρων.
Η ανάγκη για συνεχή επαγγελματική επιμόρφωση των οδοντιάτρων αγκαλιάζει όλες τις ηλικιακές ομάδες, την καθεμιά για δικούς της λόγους.
Κατά την έναρξη του επαγγέλματος:
Παρά την αντίθετη, ίσως, επικρατούσα άποψη, στο ξεκίνημά τους οι συνάδελφοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για συνεχή επιμόρφωση, σε θέματα που αφορούν την οργάνωση και διαχείριση του οδοντιατρείου, καθώς και σε τομείς όπως, η αισθητική οδοντιατρική, η προσθετική επί εμφυτευμάτων, η χειρουργική εμφυτευματολογία, θέματα που δεν διδάσκονται σε βάθος κατά την προπτυχιακή τους εκπαίδευση.
Είκοσι χρόνια επάγγελμα:
Μετά από 20 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας οι οδοντίατροι νοιώθουν εδραιωμένοι ως επιστήμονες – επαγγελματίες. Έχοντας βιώσει και τις επιτυχίες και τις αποτυχίες στην κλινική πράξη, βρίσκονται σε θέση να μπορούν να έχουν καλύτερη κρίση, σε ότι αφορά τις επιστημονικές τους ελλείψεις – ανάγκες για την επιστημονική αναβάθμιση του επαγγέλματος τους. Παράλληλα, μπορούν να καθορίσουν τα σημεία που τους ενδιαφέρουν. Η κάλυψη όλων αυτών δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης.
Δέκα χρόνια επάγγελμα:
Η ραγδαία εξέλιξη της οδοντιατρικής ασφαλώς και επιφέρει πολλές αλλαγές σε διάστημα δέκα χρόνων σε βασικές αρχές, σε υλικά, σε τεχνικές, σε συσκευές και μηχανήματα, ώστε ο οδοντίατρος που δεν παρακολουθεί μαθήματα συνεχούς επιμόρφωσης θα βρεθεί αρκετά πίσω από τις εξελίξεις.
Περισσότερα από είκοσι χρόνια:
Σε αυτή τη φάση της επαγγελματικής τους ζωής, και συγκεκριμένα μετά τα 25 – 30 χρόνια, οι οδοντίατροι που δεν ανανεώνουν τις γνώσεις τους, μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης, βρίσκονται τραγικά έξω από τις εξελίξεις. Αντίθετα, παρακολουθώντας μαθήματα συνεχούς επιμόρφωσης και σε συνδυασμό με την κλινική εμπειρία που έχουν συσσωρεύσει, μπορούν πράγματι να ασκούν με αξιοπιστία την οδοντιατρική, προσφέροντας στους ασθενείς τους ποιοτική οδοντιατρική θεραπεία.
1. Ορολογία:
Από τους ήδη υπάρχοντες και χρησιμοποιούμενους όρους για τη συνεχή δια βίου εκπαίδευση, το Σ.Ο.Σ. του Π.Ο.Σ. κατέληξε στο ότι ο πλέον δόκιμος όρος είναι:
Συνεχής Επαγγελματική Επιμόρφωση των Οδοντιάτρων (Σ.Ε.Ε.Ο.)
2. Ορισμός της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
Ως Συνεχής Επαγγελματική Επιμόρφωση των Οδοντιάτρων, ορίζεται το σύνολο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που σχεδιάζεται για να ανασκοπήσει τις υπάρχουσες θεωρίες και τεχνικές, να παρουσιάσει τις πέραν της βασικής εκπαίδευσης πληροφορίες και να φρεσκάρει τις γνώσεις στις εξελίξεις της επιστήμης, καθώς και της κλινικής και εργαστηριακής πράξης, των βασισμένων στην απόδειξη.
Τέτοιες αποδεκτές δραστηριότητες Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων είναι:
- Παρακολούθηση / Παρουσίαση σειράς εκπαιδευτικών μαθημάτων
- Παρακολούθηση συνεδρίων, ημερίδων, διαλέξεων
- Συγγραφή άρθρου σε επιστημονικό περιοδικό
- Συγγραφή βιβλίου ή κεφαλαίου βιβλίου
- Ολοκλήρωση μεταπτυχιακού προγράμματος
- Παρουσίαση Posters ή ομιλιών σε συνέδρια
- Συμμετοχή σε οδοντιατρική έρευνα
3. Αναγκαιότητα της Συνεχούς Επαγγελματική Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
Ο Οδοντίατρος ως πολίτης της κοινωνίας της γνώσης, αλλά και ως επαγγελματίας οφείλει να μετέχει ενεργά στη συνεχή επαγγελματική του επιμόρφωση.
Τα τελευταία κυρίως χρόνια καταγράφεται μια διεθνής τάση για την καθιέρωση της υποχρεωτικότητας της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των οδοντιάτρων. Οι αιτίες είναι πολλές και θα πρέπει να αναζητηθούν στις γενικότερες πολιτικές, κοινωνικοοικονομικές, τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών.
Όπως συμβαίνει πλέον σε κάθε γνωστική περιοχή, λόγω της ταχύτατης εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας, οι γνώσεις και οι δεξιότητες των οδοντιάτρων εμπλουτίζονται και μεταβάλλονται συνεχώς. Επομένως συνεχής και μόνιμος πρέπει να είναι και ο χαρακτήρας της επιμόρφωσης των επαγγελματιών της υγείας.
Η αποχή από την επιμόρφωση οδηγεί στην παροχή κατώτερης ποιότητας και ίσως επικίνδυνης θεραπείας, σε σχέση με εκείνη που διασφαλίζει η επαφή με τις εξελίξεις της οδοντιατρικής επιστήμης.
- Οι καταγγελίες για ιατρικά σφάλματα αυξάνονται συνεχώς.
- Η ελεύθερη διακίνηση των οδοντιάτρων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με δεδομένη τη διαφοροποίηση των βασικών γνώσεων, αλλά και των γνώσεων που αποκτήθηκαν μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης.
- Η ραγδαία αύξηση των οδοντιάτρων (ιδιαίτερα στη χώρα μας) και η αναπόφευκτη αύξηση του επαγγελματικού ανταγωνισμού.
- Τα ταχύτατα εξελισσόμενα τεχνολογικά επιτεύγματα και ο βομβαρδισμός των οδοντιάτρων (μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη διαδικτυακή κοινότητα) από πληθώρα νέων γνώσεων, τεχνικών, υλικών και εργαλείων, είναι μερικές από τις παραμέτρους που καταδεικνύουν την αναγκαιότητα εφαρμογής της συνεχούς επαγγελματικής επιμόρφωσης των οδοντιάτρων και στη χώρα μας.
4. Στόχοι του Προγράμματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
Τοπρόγραμμα απευθύνεται στον Κύπριο Οδοντίατρο, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, και έχει σαν στόχους:
α. Τη διατήρηση και ανανέωση του επιπέδου γνώσης και δεξιοτήτων των οδοντιάτρων, με στόχο το ψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας στον πληθυσμό. Ο οδοντίατρος έχει ηθική και επαγγελματική υποχρέωση συνεχούς επιστημονικής ενημέρωσης, διεύρυνσης της επιστημονικής του γνώσης και των τεχνικών δεξιοτήτων του και παρακολούθησης των εξελίξεων που αφορούν στην επιστήμη του.
β. Την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών συνεχούς ενημέρωσης όλων των οδοντιάτρων με παγκύπρια κατανομή των εκδηλώσεων και θεματολογία που καλύπτει όλο το φάσμα των ενδιαφερόντων του γενικού οδοντιάτρου καθώς και το περιεχόμενο των διαφόρων εξειδικεύσεων.
γ. Την σταδιακή δημιουργία κλινικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, με τη συνεργασία όλων των παρόχων Σ.Ε.Ε.Ο. και ανάλογα με το πεδίο ενασχόλησης του καθενός.
5. Επιτροπή Διαχείρισης του Προγράμματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
5.1 Την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισης του προγράμματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων έχει ο Παγκύπριος Οδοντιατρικός Σύλλογος.
5.2 Τη διαχείριση του προγράμματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων θα έχει επταμελής (7μελής) επιτροπή, με τίτλο:
Επιτροπή Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων (Ε.Σ.Ε.Ε.Ο)
6. Οργάνωση και Λειτουργία του Προγράμματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
6.1 Η οργάνωση των επιστημονικών εκδηλώσεων της Σ.Ε.Ε.Ο. γίνεται σε τριμηνιαία, βάση.
6.2 Οι επιστημονικές εκδηλώσεις οργανώνονται και παρέχονται από φορείς, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως Πάροχοι της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων (Π.Σ.Ε.Ε.Ο).
6.3 Οι Πάροχοι αυτοί, σε μια πρώτη φάση, θα είναι:
- Ο Παγκύπριος Οδοντιατρικός Σύλλογος
- Οι Τοπικοί Οδοντιατρικοί Σύλλογοι της χώρας
- Οι Επιστημονικές Οδοντιατρικές και Ιατρικές Εταιρείες
- Οι Οδοντιατρικές και Ιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και
- Αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Παιδείας Πανεπιστημιακά Ιδρύματα
Σε μια επόμενη φάση μπορούν να ενταχθούν στο θεσμό του Πάροχου Ιδιωτικά Ινστιτούτα Εκπαίδευσης, Εκδοτικές και Εμπορικές Εταιρείες, αφού έχουν πρώτα πιστοποιηθεί για το σκοπό αυτό, από την Επιτροπή Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης Οδοντιάτρων.
7. Μοριοδότηση του Συστήματος της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης Οδοντιάτρων:
7.1 Η μοριοδότηση των Οδοντιάτρων, μέσω της παρακολούθησης των εκδηλώσεων της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης του Π.Ο.Σ., σε πρώτη φάση είναι υποχρεωτική για τη λήψη του Πιστοποιητικού Επάρκειας Κλινικής Πράξης (Π.Ε.Κ.Π.).
Σε μια επόμενη φάση και εφόσον οι συνθήκες το απαιτούν, και μετά από Νομοθετική Ρύθμιση, η Πιστοποίηση Κλινικής Πράξης των Οδοντιάτρων πρέπει να συνδεθεί και με τη συνέχιση ισχύος της άδειας άσκησης του επαγγέλματος. Επίσης, σε περιπτώσεις εμπλοκής οδοντιάτρων με δικαστικούς φορείς, για θέματα που αφορούν την άσκηση της οδοντιατρικής, οι μη κάτοχοι του Πιστοποιητικού Επάρκειας, θα βρίσκονται φυσικά σε μειονεκτικότερη θέση.
7.2 Η διασφάλιση της πιστοποίησης ενός Οδοντιάτρου θα γίνεται με τη συγκέντρωση συγκεκριμένου αριθμού Μορίων Επιμόρφωσης (Μ.Ε.), όπως αναφέρεται παρακάτω.
7.3 Οι οδοντίατροι που θα λαμβάνουν το Πιστοποιητικό Επάρκειας Κλινικής Πράξης θα δημοσιοποιούνται μέσω του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου και θα χορηγείται σε αυτούς καλαίσθητο «σήμα» το οποίο θα αναρτούν σε εμφανές σημείο του εργασιακού τους χώρου.
Οι νέοι οδοντίατροι που θα εγγράφονται στο μητρώο Οδοντιάτρων του Π.Ο.Σ. και αφού πρώτα πάρουν την έγκριση του Οδοντιατρικού Συμβουλίου Κύπρου, θα εντάσσονται στη Σ.Ε.Ε.Ο. από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από την εγγραφή τους και θα πρέπει να συμπληρώσουν τον ελάχιστο αριθμό Μ.Ε. ανά έτος, όπως περιγράφεται παρακάτω, μέχρι τη λήξη της τρέχουσας τριετίας της Σ.Ε.Ε.Ο.. Ακολούθως, θα εντάσσονται κανονικά στην επόμενη τριετία όπως και οι υπόλοιποι Οδοντίατροι.
7.4 Την ευθύνη της μοριοδότησης των διάφορων επιστημονικών εκδηλώσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 αυτής της εισήγησης, έχει αποκλειστικά η Επιτροπή Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων.
Συγκεκριμένα, η μοριοδότηση των επιμέρους εκδηλώσεων έχει ως εξής:
- Παγκύπριο Οδοντιατρικό Συνέδριο (2ήμερο / 3ήμερο)………………………………….6 Μ.Ε./μέρα
- Συνέδρια/Ημερίδες Τοπικών Οδοντιατρικών Συλλόγων…………………………………..1 Μ.Ε./ώρα (max. 6 Μ.Ε./ημέρα)
- Παρακολούθηση ανοιχτών διαλέξεων……………………………………………………………..1 Μ.Ε./ώρα
- Παρακολούθηση πρακτικών σεμιναρίων………………………………………………………..1.5 Μ.Ε./ώρα
- Αντιστοίχηση μορίων από εγκεκριμένα Οδοντιατρικά Συνέδρια Εξωτερικού…………….1CE Credit = 1Μ.Ε. (max. 30 Μ.Ε./τριετία)
- Παρακολούθηση Ιατρικών Συνεδρίων/διαλέξεων……………………………………………..5 Μ.Ε./έτος (max. 10 Μ.Ε./τριετία)
- Ολοκλήρωση Μεταπτυχιακού Προγράμματος……………………………………………….. 20 Μ.Ε./έτος
- Παρουσίαση διάλεξης/πρακτικού σεμιναρίου/poster………………………………………4 Μ.Ε. (max. 15 Μ.Ε./τριετία)
- Μέγιστη μοριοδότηση από μορφές Σ.Ε.Ε. που δεν σχετίζονται με παρακολούθηση…………10 Μ.Ε./έτος (max. 20 Μ.Ε./τριετία)
Ειδικότερα:
- Συγγραφή βιβλίου Οδοντιατρικού περιεχομένου……….…………………….…………….…………………. 5–15 Μ.Ε.
- Συγγραφή κεφαλαίου σε βιβλίο………………..…………………………… 3 Μ.Ε./κεφάλαιο (max. 6 Μ.Ε.)/τριετία
- Συγγραφή άρθρου σε Οδοντ. Επιστημονικό Περιοδικό…………………………… 3 Μ.Ε. (max. 6 Μ.Ε./τριετία)
- Συμμετοχή σε Οδοντιατρική έρευνα (κύριος ερευνητής)………………………… 5 Μ.Ε. (max. 10 Μ.Ε./τριετία)
- Συμμετοχή σε Οδοντιατρική έρευνα (μη κύριος ερευνητής)……………………… 2 Μ.Ε. (max 4 Μ.Ε./τριετία)
Αυτό – εκπαίδευση: Συνδρομή σε επιστημονικά περιοδικά και διδακτικά προγράμματα μέσω του διαδικτύου. Η Ε.Σ.Σ.Ε.Ο. θα αξιολογεί και θα απονέμει τα ανάλογα Μ.Ε. (max. 10 Μ.Ε./έτος, 20 Μ.Ε./τριετία).
7.5 Ο κάθε οδοντίατρος πρέπει να συγκεντρώνει, ανά τριετία, συνολικά 45 Μόρια Επιμόρφωσης (Μ.Ε.) με κατώτατο όριο τα 10 Μ.Ε. ανά έτος, προκειμένου να γίνει κάτοχος του Πιστοποιητικού Επάρκειας Κλινικής Πράξης (Π.Ε.Κ.Π.).
7.6 Για όσες από τις μοριοδοτούμενες εκδηλώσεις δεν υπάρχει Πάροχος (π.χ. δημοσίευση επιστημονικού άρθρου), ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει τα δικαιολογητικά στην Ε.Σ.Ε.Ε., η οποία και δίνει τα αντίστοιχα Μ.Ε..
7.7 Στο τέλος της τριετίας η Ε.Σ.Ε.Ε.Ο., μετά τη διασταύρωση της σωστής καταχώρησης των Μ.Ε. ανά οδοντίατρο, ανακοινώνει τον αριθμό των Μ.Ε. ανά οδοντίατρο και χορηγεί σε όσους έχουν συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό των 45 Μ.Ε., το Πιστοποιητικό Επάρκειας Κλινικής Πράξης (Π.Ε.Κ.Π.).
8. Διασπορά Εκδηλώσεων της Συνεχούς Επαγγελματικής Επιμόρφωσης των Οδοντιάτρων:
8.1 Έτσι όπως είναι διαμορφωμένος ο χάρτης διασποράς των επιστημονικών εκδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα, θεωρούμε ότι διασφαλίζεται μία κατ’ αρχήν θετική κατανομή, που εξυπηρετεί σε σημαντικό βαθμό τις ανάγκες του θεσμού της Σ.Ε.Ε.Ο..
8.2 Συγκεκριμένα:
- Το Παγκύπριο Οδοντιατρικό Συνέδριο ανά διετία σε Λευκωσία και Λεμεσό εναλλάξ.
- Οι Τοπικοί Οδοντιατρικοί Σύλλογοι, οι οποίοι μπορούν να ενεργοποιηθούν ακόμη περισσότερο προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των μελών τους.
- Οι Επιστημονικές Οδοντιατρικές Εταιρείες, οι οποίες μπορούν να διοργανώνουν τα Συνέδρια τους σε όλες τις επαρχίες.